CE-keurmerk behouden na ombouw: regelgeving en tips

Begrip van het CE-keurmerk na led ombouw

Het CE-keurmerk is een belangrijk onderwerp wanneer je armaturen ombouwt naar led verlichting. Veel bedrijven denken er te makkelijk over of zijn juist onnodig terughoudend. In essentie is het CE-keurmerk een verklaring van de fabrikant dat het product voldoet aan relevante Europese richtlijnen, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, EMC (elektromagnetische compatibiliteit) of elektrische veiligheid. Als je echter bestaande armaturen intern aanpast, bijvoorbeeld door ze geschikt te maken voor led verlichting, verandert het product op technisch vlak. Daarom moet je goed controleren of het CE-keurmerk nog geldig is of dat het armatuur daarna opnieuw gekeurd moet worden. Bij LED Solutions Holland komen we vaak vragen tegen zoals: "Mag ik zelf led tubes plaatsen en blijft mijn CE-keurmerk daarmee behouden?" of "Wat zijn de vereisten als ik een bestaand verlichtingsarmatuur aanpas voor led?" In deze sectie ga ik in op wat het CE-keurmerk betekent, waarom dit bij ombouw relevant is en waarom de verantwoordelijkheid vaak verschuift van fabrikant naar eindgebruiker of installateur bij modificaties.

Wet- en regelgeving rondom aanpassingen aan armaturen

Als je een bestaand armatuur aanpast, zoals het verwijderen of vervangen van een voorschakelapparaat of het plaatsen van led tubes, verandert het officiële product. Hierdoor ben je wettelijk gezien verantwoordelijk voor de veiligheid, prestaties en het opnieuw voldoen aan de relevante Europese richtlijnen. Formeel vervalt het oorspronkelijke CE-keurmerk als je constructieve of elektrische aanpassingen doet. Ook bij het gebruik van externe leveranciers van led ombouwsets of modules geldt: het eindresultaat is bepalend voor de keurmerkstatus. De belangrijkste Europese richtlijnen zijn onder andere de Laagspanningsrichtlijn (LVD), EMC-richtlijn en RoHS-richtlijn. Als facilitair manager of installateur moet je kunnen aantonen dat het aangepaste armatuur na aanpassingen nog veilig is en voldoet aan deze normen. We adviseren daarom niet zomaar led tubes of "retrofit" oplossingen te plaatsen, aangezien je daar juist vaker CE-problemen mee krijgt. Een beproefde aanpak is het armatuur volledig vervangen of gebruik te maken van een gecertificeerde ombouwset, waarbij de elektronica en ballasten integraal vervangen worden. Zo help je aansprakelijkheid te minimaliseren en blijf je binnen de kaders van de wet.

Technische valkuilen bij retrofit led tubes en CE-conformiteit

De populariteit van retrofit led tubes (ook wel led TL buizen genoemd) is begrijpelijk vanwege de eenvoudige installatie. Toch zijn er grote technische en regelgevende uitdagingen waarmee je rekening moet houden. Veel retrofit oplossingen claimen compatibel te zijn met bestaande armaturen, maar in de praktijk zien we vaak problemen met aarding, elektromagnetische storingen of zelfs brandrisico’s als een fitting niet goed past. Bij LED Solutions Holland hanteren we het beleid om deze oplossingen niet meer te adviseren, omdat je de technische veiligheid moeilijk kunt waarborgen. Bovendien vervalt in vrijwel alle gevallen het originele CE-keurmerk, waardoor je als gebruiker of installateur wettelijk verantwoordelijk wordt voor alle aspecten van het gewijzigde armatuur. Een veel veiliger alternatief is het plaatsen van een speciale ombouwset of het volledig vervangen van het armatuur. Met een ombouwset wordt het complete binnenwerk en de bekabeling vervangen, waardoor de veiligheid en CE-conformiteit veel eenvoudiger geborgd zijn. Ook voorkom je zo storingen en problemen met keuringen of inspecties.

Praktische stappen voor een CE-conforme led ombouw

Als je serieus wilt zorgen voor een CE-conforme ombouw van bestaande armaturen naar led verlichting, zijn er enkele logische stappen die je kunt volgen. Begin altijd met een goede inventarisatie: wat is de staat van het huidige armatuur? Is het geschikt voor ombouw of beter vervangen? Als je kiest voor ombouw, gebruik dan uitsluitend gecertificeerde ombouwsets zoals de RBLED EasyLight ombouwset, waarbij instructies, materialen en technische specificaties zijn afgestemd op veilig gebruik. Bij de ombouw moet het oude voorschakelapparaat en bekabeling uit het armatuur verwijderd worden, zodat de kans op reststroom, storingen of kortsluiting wordt weggenomen. Vervolgens rapporteer je, indien mogelijk, de technische aanpassing. Documenteer de aanpassingen en maak een melding in het onderhoudslogboek van het gebouw. Na montage volgt een functionele keuring: werkt alles correct én voldoet het armatuur nog aan elektrotechnische EN- en NEN-normen? Overweeg ook een praktijktest van EMC-compatibiliteit, zeker bij omgevingen met gevoelige apparatuur. Wil je weten wat dit betekent voor jouw situatie? Dan is een gesprek met een specialist vaak de logische volgende stap.

Alternatieven voor retrofit: van ombouwsets tot nieuwe armaturen

Voor professionele toepassingen raden we aan te kiezen voor ombouwsets of het vervangen van het volledige armatuur in plaats van led tubes. Een armatuur dat specifiek ontworpen is voor led verlichting is gegarandeerd goed geaard, vrij van elektromagnetische storingen en optimaal in energiegebruik. Hiermee voorkom je problemen met het CE-keurmerk én kom je in aanmerking voor een veel hogere lichtkwaliteit en langere levensduur. Bij LED Solutions Holland merken we dat veel zakelijke klanten overstappen op lichtlijnsystemen (RBLED Focus Linear), high-bay armaturen voor hallen (RBLED EVO Highbay) of robuuste waterdichte armaturen (RBLED Matrix II Tri-proof). Ook in bijvoorbeeld kantoorverlichting en magazijnverlichting is het voordeliger om met nieuwe, CE-gekeurde armaturen te werken. Uiteraard hangt de keuze af van jouw situatie, de leeftijd van het huidige armatuur en de technische eisen binnen het gebouw. Het belangrijkste is dat je de CE-keurmerkstatus borgt en niet kiest voor een oplossing die op papier goedkoper lijkt, maar uiteindelijk meer risico’s oplevert.

Kosten, opbrengsten en subsidiemogelijkheden voor led ombouw

Overstappen op led verlichting kent duidelijke voordelen: niet alleen op het gebied van veiligheid en regelgeving, maar vooral ook financieel. Gemiddeld levert de overstap van TL naar led een besparing op tot wel 89% op het energieverbruik. Daarbij komt dat led armaturen veel minder onderhoud nodig hebben en een veel langere levensduur bieden. De Energie Investeringsaftrek (EIA) was tot eind 2022 van toepassing op led verlichting, maar door de korte terugverdientijd (vaak 1 tot 2 jaar) is deze regeling vanaf 2023 ingetrokken. Dat betekent wel dat projecten sneller rendabel zijn, zonder afhankelijkheid van subsidies. We zien dat bedrijven steeds vaker kiezen voor een duurzame én veilige ombouw of vervanging, mede onder druk van scherpere arbo-eisen en bedrijfscertificeringen. Naast de energie- en onderhoudsbesparing voorkomt een correcte CE-conforme ombouw onverwachte kosten, bijvoorbeeld bij schade of afkeuring tijdens een inspectie.