Diode technologie in LED-armaturen uitgelegd

Inleiding tot diode technologie in led armaturen

Als je als facilitair manager, installateur of technische inkoper met led verlichting werkt, kom je altijd weer terug bij het hart van de techniek: de diode. In elk led armatuur speelt de diode een centrale rol als lichtbron. Maar wat betekent dat precies? En waarom is de keuze en opbouw van diodes zo belangrijk voor prestaties, efficiëntie en betrouwbaarheid van jouw verlichtingsinstallatie? Bij LED Solutions Holland merken we in adviestrajecten vaak dat een goed begrip van de diodetechniek helpt om de juiste keuzes te maken, zeker bij complexe projecten in bijvoorbeeld kantoren, magazijnen of industriële ruimtes. Daar waar betrouwbaarheid en energiezuinigheid direct samenhangen met bedrijfscontinuïteit, verdient de diode extra aandacht.

Hoe een led werkt: de rol van de halfgeleiderdiode

De basis van elke led is een halfgeleiderdiode: een elektronisch component dat stroom in één richting doorlaat en daarbij licht uitzendt. Deze werking heet elektroluminescentie. In een led armatuur worden meestal meerdere diodes gecombineerd, afhankelijk van gewenste lichtsterkte, kleurtemperatuur en lichtverdeling. Wat maakt de diode anders dan conventionele lichtbronnen zoals TL of halogeen? Het rendement is veel hoger: slechts een fractie van de energie gaat verloren als warmte. Daardoor kun je met minder vermogen veel meer licht produceren. Wel vraagt de werking van de diode om een slimme aansturing (driver) en een goede warmteafvoer. Bij toepassingen als loodsverlichting of bedrijfshalverlichting is dit cruciaal. Niet elk armatuur is geschikt om bestaande lichtbronnen te ‘verledden’; daarom adviseren wij bij LED Solutions Holland om altijd voor een volledig led armatuur te kiezen of voor een speciaal ontwikkelde ombouwset, niet voor retrofit led tubes of led TL buizen. Zo voorkom je problemen met CE-keurmerken en tegenvallende prestaties.

Verschillende typen led diodes en hun toepassingen

De technologie heeft zich de afgelopen jaren flink ontwikkeld: van simpele 5mm-leds tot krachtige Surface Mounted Device (SMD) en Chip-on-Board (COB) diodes. Iedere soort heeft zijn eigen voordelen en toepassingen. Zo zijn SMD-diodes uitermate geschikt voor toepassingen waar een hoge lichtopbrengst én een gelijkmatige lichtverdeling vereist zijn, denk aan kantoorverlichting en werkplaatsverlichting. COB-diodes worden vaak gebruikt wanneer een zeer krachtige, compacte lichtbundel nodig is, bijvoorbeeld bij magazijnverlichting of industriële spots. Een goede keuze van diode type bepaalt uiteindelijk het rendement, de kleurweergave (CRI) en de levensduur van het armatuur. Bij LED Solutions Holland letten we altijd op het samenspel tussen diode, driver en optiek. In een vochtige of stoffige omgeving kom je vanzelf uit bij water- en stofdichte armaturen zoals de RBLED Matrix II Tri-Proof, waarin de juiste diode gecombineerd wordt met robuuste bescherming.

De invloed van diodekwaliteit op prestaties en betrouwbaarheid

Niet elke led diode is hetzelfde. De kwaliteit van de gebruikte diodes bepaalt niet alleen het energieverbruik, maar ook de betrouwbaarheid, lichtkleur, en levensduur. Een armatuur van lage kwaliteit heeft vaak goedkope diodes met een hoge ‘binning spreiding’ ofwel grote verschillen in lichtkleur en helderheid. Dat kan zorgen voor storende kleurverschillen binnen één ruimte. Zeker bij kantoorverlichting of schoolverlichting, waar rust en comfort belangrijk zijn, valt zoiets direct op. Hoogwaardige diodes zijn zorgvuldig geselecteerd, getest, en vaak voorzien van een langere fabrieksgarantie. Daarnaast speelt ook thermal management een grote rol: bij slechte warmteafvoer veroudert de diode snel, waardoor het rendement afneemt en vervanging eerder nodig is. LED Solutions Holland werkt daarom altijd met armaturen en ombouwsets waarin uitsluitend diodes van A-merken zijn verwerkt, afgestemd op de toepassing en het beschikbare budget.

Richtlijnen voor de juiste keuze: CRI en toepassingswaarden

Een belangrijke technische eigenschap van diodes is de kleurweergave-index (CRI). CRI geeft aan in hoeverre kleuren onder het licht van de diode natuurgetrouw worden weergegeven in vergelijking met daglicht. Voor kantoren en magazijnen volstaat meestal een CRI van 80 of hoger. In retail, medische omgevingen (zoals bij ziekenhuisverlichting) of spuitcabines is een CRI van 90+ of zelfs 95+ aanbevolen. Een te lage CRI kan kleuren flets of onnatuurlijk maken, wat storend is voor medewerkers en klanten, maar ook risicovol bij controles of kwaliteitsinspecties. Let bij de keuze van armaturen dus op het CRI-label én vraag altijd naar testrapporten bij kritische toepassingen. Door hierin te investeren voorkom je ontevreden gebruikers achteraf. Bij LED Solutions Holland adviseren wij standaard hoge CRI-waarden wanneer het belang van goede kleurweergave duidelijk is, bijvoorbeeld in zorgomgevingen: Zorgverlichting die patiënten én personeel ondersteunt.

Toekomst van diode technologie en energie-efficiëntie

De ontwikkelingen in diode technologie gaan snel. Nieuwe generaties led diodes leveren steeds meer lumen per Watt, waardoor de overstap van oude TL-systemen naar led, in combinatie met slimmere aansturing, straks tot wel 89% energiebesparing kan opleveren. Waar de Energie Investeringsaftrek (EIA) tot 2023 een belangrijke financiële stimulans bood, is die regeling intussen afgeschaft voor led verlichting. De reden is dat de terugverdientijd inmiddels zo kort is, dat de overheid stimulans overbodig acht. Bij het vervangen van oude armaturen adviseren wij altijd om te kiezen voor armaturen of ombouwsets die volledig zijn afgestemd op de nieuwe technologie, zodat je optimaal profiteert van het hoogste rendement, de beste levensduur én zekerheid over bestaand CE-keurmerk. De slimme oplossing om T5/T8 te vervangen door led vind je bijvoorbeeld in de RBLED Easylight ombouwset. Daarmee wordt de volledige elektronica vervangen en worden efficiency en betrouwbaarheid gemaximaliseerd zonder concessies in veiligheid.

• Kies altijd voor een armatuur waarvan de diodes zijn afgestemd op jouw toepassing
• Vermijd retrofit met led tubes en led TL buizen vanwege lagere kwaliteit en keurmerkproblemen
• Let op hoge CRI-waarden bij kleurkritische toepassingen (90+ in retail en zorg, 80+ in kantoor/magazijn)
• Zorg voor goede warmteafvoer voor lange levensduur
• Combineer met slimme aansturing voor verdere energiebesparing

Wil je weten wat dit betekent voor jouw situatie? Dan is een gesprek met een specialist vaak de logische volgende stap.