Energiebesparing realiseren met slimme LED-systemen en sensoren

Waarom overstappen op slimme led-systemen?

Als het gaat om energiebesparing in kantoren, magazijnen of industriële omgevingen, zijn slimme led-systemen tegenwoordig niet meer weg te denken. Traditionele verlichtingsoplossingen zoals conventionele TL of HID-lichtbronnen zijn niet alleen minder efficiënt, ze bieden vaak ook weinig mogelijkheden voor flexibel lichtbeheer. Door de overstap naar led verlichting te combineren met slimme besturing, realiseer je een structurele verlaging van het energieverbruik en verbeter je tegelijk het comfort en de veiligheid van je medewerkers.

Bij LED Solutions Holland merken we dat facilitair managers en technisch inkopers steeds vaker kiezen voor systemen waarin sensoren, dagschemaregelaars en centrale aansturing worden geïntegreerd. Dergelijke systemen passen het lichtniveau continu aan op basis van gebruik, daglichttoetreding of aanwezigheid in de ruimte. Dit voorkomt onnodig brandende armaturen en verlaagt direct je energiegebruik. Traditionele systemen blijven vaak aanstaan, ook als niemand aanwezig is. Slimme systemen maken hierin juist het verschil.

• Automatisch schakelen op basis van aanwezigheid en daglicht
• Realtime monitoring en rapportage van energieverbruik
• Flexibele zones instellen voor bijvoorbeeld werkplekken of opslag
• Koppeling met gebouwbeheersystemen (GBS)

De rol van sensoren bij energiebesparing

De sleutel tot structurele energiebesparing zit vooral in het gericht aansturen van de led-verlichting – en dat kan alleen met betrouwbare sensoren. Bewegingssensoren (PIR of radar) worden vaak gebruikt in gangen, magazijnpaden en sanitaire ruimtes. Ze zorgen ervoor dat armaturen alleen inschakelen als er daadwerkelijk beweging gedetecteerd wordt. Hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld magazijnverlichting die automatisch aan gaat als een heftruck het gangpad inrijdt en weer uit als het stil blijft.

Daarnaast zijn er daglichtsensoren die het lichtniveau in verhouding tot het invallend daglicht regelen. Dit is met name nuttig in kantoren of werkplaatsen met grote ramen of lichtstraten. De sensoren meten continu het beschikbare daglicht en zorgen ervoor dat de armaturen alleen aanvullend licht leveren. Zo blijft het werkcomfort hoog, zonder energie te verspillen. Voor ruimten waar zowel veiligheid als oriëntatie belangrijk is, bieden wij bij LED Solutions Holland armaturen met geïntegreerde sensoren, waaronder de slimme lichtsensor met daglicht- en bewegingsdetectie.

• Bewegingssensoren voor werkplek- of zonegestuurde verlichting
• Daglichtafhankelijke regeling voor optimaal comfort
• Vermindering van ongebruikte branduren
• Automatisch dimmen buiten werkuren

Verschillende slimme aansturingssystemen in de praktijk

De keuze voor een aansturingssysteem hangt af van de omvang en het soort gebouw. In kleinere kantooromgevingen volstaat een stand-alone systeem met lokale sensoren en draadloze schakelaars. Grotere kantoren, magazijnen en bedrijfsruimten hebben vaak baat bij gecentraliseerde oplossingen of systemen gebaseerd op DALI, KNX of zelfs draadloze mesh-netwerken. Hierbij worden groepen armaturen centraal en/of decentraal aangestuurd, wat meer flexibiliteit biedt in de indeling of functiewijzigingen van ruimtes.

Bij grootschalige projecten merken we dat het belangrijk is goed na te denken over de logistiek van installatie en inbedrijfstelling. Met slimme systemen als de efficiënte lichtlijnsystemen of modulaire oplossingen als de slimme lichtlijn voor industriële toepassingen kun je eenvoudig zones groeperen en aansturen. Denk aan scenario’s zoals automatisch dimmen van loodsverlichting buiten werktijden, of het volledig uitschakelen van verlichting in lege zones na werktijd.

• Standalone sensorgebruik voor kleine ruimten
• Centraal aanstuurbare systemen voor flexibiliteit
• Draadloze oplossingen voor renovatie of uitbreiding
• Koppeling aan gebouwbeheersystemen voor optimale integratie

Welke armaturen passen bij slimme systemen?

Niet elk type armatuur is geschikt om eenvoudig in een slim systeem te integreren. Oudere systemen met conventionele TL-armaturen kunnen technische uitdagingen opleveren. Retrofits met led tubes of led TL buizen lijken op het eerste oog aantrekkelijk, maar wij adviseren hier nadrukkelijk tegen. Ze zijn vaak minder betrouwbaar, voldoen niet altijd aan de vereiste certificeringen en bieden beperkte mogelijkheden voor intelligente aansturing. Bij LED Solutions Holland zien we dat structurele energiebesparing en betrouwbare prestaties juist worden gerealiseerd door volledige armatuurvervanging of het gebruik van speciaal ontwikkelde ombouwsets. Hiermee verwijder je de complete conventionele elektronica en maak je het systeem geschikt voor slim lichtbeheer.

Daarnaast zijn bepaalde armaturen, zoals de water- en stofbestendige tri-proof armaturen of de efficiënte lichtlijnsystemen, bij uitstek geschikt voor toepassing met slimme sensorbesturing in loodsen, parkeergarages en productiehallen. Hiermee zijn niet alleen hoge energiebesparingen haalbaar, ook de betrouwbaarheid blijft optimaal, zelfs bij intensief gebruik of in veeleisende omstandigheden.

• Kies voor complete armatuurvervanging of ombouwset
• Gebruik gecertificeerde, sensor-ready armaturen
• Vermijd retrofit oplossingen met led tubes of TL buizen
• Geschikt voor toepassing in veeleisende, professionele omgevingen

Besparingspotentieel: feiten en cijfers

Het overstappen op slimme led-systemen kan een energiebesparing tot wel 89% opleveren ten opzichte van een conventioneel TL-systeem. Dit komt doordat je bespaart op zowel het basisverbruik als het voorkomen van onnodig branduren. Door het nauwgezet afstemmen van het verlichtingsniveau op het gebruik en daglichttoetreding, is het mogelijk om het verbruik verder te minimaliseren, zonder concessies te doen aan het werkcomfort of de veiligheid. Voor toepassingen als bedrijfshalverlichting of in de logistiek is de impact hiervan enorm, zowel qua kosten als duurzaamheid.

De belangrijkste motor achter deze besparing zijn de slimme sensoren. Bij juiste inzet wordt alleen licht geleverd waar, wanneer en in de hoeveelheid die nodig is. Helaas is de Energie Investeringsaftrek (EIA) sinds 2023 niet meer van toepassing op led verlichting, juist omdat de investering vrijwel altijd binnen enkele jaren is terugverdiend. Dankzij de lage operationele kosten en de beperkte onderhoudsbehoefte profiteer je als bedrijf echter direct van lagere energierekeningen.

• Tot wel 89% energiebesparing mogelijk
• Zeer korte terugverdientijd (1 tot 3 jaar)
• Minder onderhoud door lange levensduur en hoge betrouwbaarheid
• Subsidies spelen nauwelijks nog een rol, maar het effect op de exploitatie is merkbaar

Praktische aandachtspunten bij implementatie

De overstap naar slimme led-systemen vraagt om een doordachte aanpak. Monitor vooraf goed welke zones veel of juist weinig worden gebruikt – ligt de nadruk op werkplekken, verkeersruimten of opslag? Stem de keuze voor armaturen, sensoren en aansturing hier specifiek op af. Houd bij de installatie rekening met bestaande infrastructuur, maar wees kritisch op het hergebruiken van oude bekabeling en oude armaturen. Zoals uitgelegd is het technisch en economisch vrijwel altijd aantrekkelijker om complete armaturen te vervangen, bijvoorbeeld met een slimme efficiënt lichtlijnsysteem of een geavanceerde highbay-oplossing voor loodsen.

Tot slot, denk na over de toekomstbestendigheid van het systeem. Het kan slim zijn alvast rekening te houden met wijzigingen in de ruimte-indeling of uitbreiding van het gebruik. Moderne systemen zijn vaak modulair uit te breiden en kunnen achteraf eenvoudig hergeprogrammeerd worden. Goed projectmanagement en afstemming met een specialist zorgen ervoor dat je investering nu én in de toekomst het maximale rendement oplevert. Wil je weten wat dit betekent voor jouw situatie? Dan is een gesprek met een specialist vaak de logische volgende stap.

• Kies voor toekomstbestendige, uitbreidbare systemen
• Laat de installatie en configuratie uitvoeren door ervaren installateurs
• Betrek gebruikers vroegtijdig in het proces
• Denk vooruit: flexibiliteit voorkomt toekomstige aanpassingskosten