Led retrofit vs. ombouwen: de beste keuze voor jouw situatie

Inleiding: Led retrofit of ombouwen – waar zit het verschil?

Als je in een kantoor, magazijn, loods of andere professionele omgeving werkt, krijg je vroeg of laat de vraag: wat is de slimste manier om van traditionele TL naar led verlichting over te stappen? Je hoort vaak over ‘retrofit’ – meestal in de vorm van led tubes of led TL buizen die je direct in het bestaande armatuur plaatst. Daarnaast kun je ervoor kiezen om het hele armatuur te vervangen, of het bestaande armatuur grondig om te bouwen met een speciale ombouwset. Bij LED Solutions Holland merken we dat deze keuze in de praktijk veel vragen oproept. Hier leggen we uit wat beide opties precies inhouden en wat in jouw situatie de beste keuze is.

Wat houdt led retrofit precies in?

Led retrofit betekent dat je in feite een oudere lichtbron vervangt door een led-variant, waarbij het originele armatuur grotendeels ongemoeid blijft. In de context van TL-verlichting zie je vaak dat bedrijven led tubes aanschaffen die qua vorm en aansluiting lijken op de klassieke TL-buis. Je haalt de oude TL eruit, plaatst de led tube terug, en klaar zou je denken. Op papier klinkt dit aantrekkelijk: minder werk, lagere initiële kosten en relatief weinig verstoring van de bedrijfsvoering.

Toch loop je bij retrofit-varianten in de praktijk al snel tegen beperkingen aan. De elektronica van het oude armatuur – voorschakelapparaten, starters en bedrading – blijven vaak (deels) in gebruik. Daardoor krijg je regelmatig te maken met compatibiliteitsproblemen, bijvoorbeeld doordat het armatuur niet geschikt is voor led tubes zonder aanpassing. Storingen, knipperen of volledige uitval zijn geen uitzondering. Ook op het vlak van CE-markering is retrofit een aandachtspunt: een armatuur met een led tube voldoet in veel gevallen niet langer aan de wettelijke regels omdat de oorspronkelijke keuring niet meer geldig is zodra je de interne bedrading of onderdelen wijzigt.

• Lage aanschafkosten, maar hogere kans op storingen
• Korte installatietijd, minimale aanpassingen nodig
• Niet altijd compatibel met bestaande armaturen of elektronica
• CE-markering van armatuur vervalt meestal bij retrofit
• Reguliere onderhoudsintervallen blijven van kracht

Ombouwen: het armatuur volledig laten meegroeien

Het alternatief voor retrofit is het zogeheten ombouwen van het armatuur. Hierbij verwijder je de bestaande elektronica (zoals de voorschakelapparaat en starter) en maak je het casco van het armatuur gereed voor een led-unit met volledig nieuwe driver en bedrading. Je kunt werken met speciaal ontwikkelde ombouwsets die precies zijn afgestemd op het type armatuur, waardoor je het geheel technisch weer up-to-date maakt. Dit is iets anders dan het simpelweg vervangen van de lichtbron: je brengt het armatuur technisch op het niveau van een nieuwe led installatie, zonder helemaal de behuizing te vervangen.

Bij LED Solutions Holland adviseren we deze aanpak als je de bestaande armaturen wilt behouden. De ombouwset zorgt voor een betrouwbare werking, voldoet weer aan huidige normeringen, en geeft dezelfde garanties als een complete vervanging. Zo voorkom je dat oude onderdelen onverwachts storingen veroorzaken, of dat je installatie volgens de regelgeving niet meer in orde is. Dit betekent wel iets meer werk aan de voorkant, maar je profiteert van een langere levensduur, energiezuinigheid en minder storingen op de lange termijn.

• Volledig gecontroleerde oplossing, alles is conform CE-keurmerk
• Lange levensduur en minimale storingsgevoeligheid
• Technisch gelijkwaardig aan een nieuw led armatuur
• Wel hogere initiële kosten, iets meer installatietijd
• Bestaande armatuur blijft (in veel gevallen) behouden

Waarom retrofit met led tubes niet wordt aanbevolen

Steeds meer professionals vragen zich af of retrofit met led tubes nog wel van deze tijd is, zeker gezien de eisen aan bedrijfszekerheid, veiligheid en regelgeving. Bij LED Solutions Holland adviseren we nadrukkelijk om geen retrofit led tubes of led TL buizen toe te passen in professional omgevingen. De belangrijkste reden is dat de lichtkwaliteit, levensduur en veiligheid regelmatig onder de maat blijven. Zelfs als het op het eerste gezicht lijkt te werken, kan er bij een storing onduidelijkheid ontstaan over verantwoordelijkheid (wie is er aansprakelijk voor schade door ondeugdelijk ombouwen?).

Praktisch gezien levert retrofit vaak een lagere lichtopbrengst op dan beloofd, en zijn oude armaturen zelden optimaal geschikt voor goede warmteafvoer van led lichtbronnen, waardoor slijtage en uitval versneld worden. Ook wordt de storingsgevoeligheid groter doordat oude, vaak versleten componenten blijven zitten. In magazijnen, loodsen of kantoren kan dat simpelweg niet – betrouwbare verlichting is essentieel voor veiligheid, werkcomfort en productiviteit. Kom je retrofit tegen als voorstel, overweeg dan goed of dit de risico’s waard is voor jouw bedrijf.

• Kortere levensduur dan een omgebouwd of volledig nieuw armatuur
• Regelmatige klachten over knipperen, uitval en vibratie
• Problemen met CE-certificering en garantie op installatie
• Onvoldoende licht voor grote ruimtes zoals magazijnverlichting of loodsverlichting

Volledige vervanging van het armatuur: wanneer kies je hiervoor?

In veel situaties is het verstandiger om het complete armatuur te vervangen door een moderne led variant. Dit geldt zeker als de bestaande armaturen aan het einde van hun technische levensduur zijn, of niet geschikt gemaakt kunnen worden voor een professionele led oplossing. Nieuwe armaturen zijn ontworpen met de juiste warmtehuizen, lichtverdeling en elektronica. Daarnaast kun je in één keer overstappen naar een lichtoplossing die volledig voldoet aan jouw wensen rond lichtniveau, energiebesparing en onderhoud. Voor veel kantoorverlichting of bedrijfshalverlichting is dit de meest duurzame keuze.

Een goed voorbeeld hiervan zijn moderne led lichtlijnen, bijvoorbeeld de RBLED Focus Linear of de RBLED Genius lichtlijn, die speciaal ontwikkeld zijn voor XXL-ruimtes en variabele lichtbehoefte. Het vervangen van oude TL- of HPL-armaturen door nieuwe led armaturen levert een energiebesparing op tot wel 89% en maakt het mogelijk om direct te voldoen aan actuele normen op het gebied van lichtkleur, lichthinder en efficiëntie. Je verlaagt niet alleen je energiekosten, maar ook de onderhoudslast – led armaturen gaan veel langer mee en vergen minder inspectiewerk.

• Altijd CE-gecertificeerd, volledig regelconform
• Optimale lichtverdeling en comfort
• Maximale energiebesparing en minimale onderhoudskosten
• Lange levensduur en hoge betrouwbaarheid
• Alle technische eisen in één keer op orde

Wat zegt de wet- en regelgeving over retrofit en ombouwen?

Het ombouwen of modificeren van verlichtingsarmaturen voor led brengt technische én juridische vragen met zich mee. Zodra je de interne bedrading, starter of voorschakelapparaat (VSA) in een bestaand TL-armatuur aanpast, wordt het strikt genomen een nieuw product. De oorspronkelijke CE-certificering vervalt, tenzij het armatuur met een gecertificeerde ombouwset volledig opnieuw gekeurd is. Dit betekent dat je als eigenaar of beheerder verantwoordelijk wordt voor de elektrische veiligheid volgens de huidige ENEC/CE-richtlijnen. Bij retrofit met losse led tubes is die garantie zelden te geven: fabrikanten van de tubes en de armaturen verwijzen meestal naar elkaar bij klachten of schade.

Bij volledige ombouw met een speciaal gecertificeerde set, of bij het vervangen van het hele armatuur, blijft de situatie overzichtelijk. Je kunt aantonen dat het systeem weer voldoet aan alle relevante normen, en je behoudt fabrikantengarantie. De Energie Investeringsaftrek (EIA) gold tot en met 2022 als extra stimulans voor led verlichting, maar sinds 2023 is deze regeling vervallen voor led vanwege de snelle terugverdientijd. Dat neemt niet weg dat investeren in professionele led verlichting zichzelf vrijwel altijd binnen enkele jaren terugbetaalt – zeker omdat de energiebesparing fors is en onderhoudskosten sterk dalen.

• Retrofit maakt een armatuur automatisch ‘niet gereguleerd/niet gecertificeerd’
• Alleen ombouwsets met volledige keuring behouden CE-markering
• Fabrikantengarantie geldt alléén op complete systemen
• EIA is niet meer van toepassing, terugverdientijd blijft zeer gunstig

Wat is nu slim: retrofit, ombouwen of vervangen?

Voor vrijwel alle professionele toepassingen in kantoor, industrie, magazijn of loods geldt: wil je een duurzame, storingsvrije en energiezuinige oplossing, dan is een retrofit met led tubes eigenlijk nooit de beste keuze. Bij LED Solutions Holland zien we dat bedrijven die voor retrofit kiezen op de korte termijn soms geld besparen, maar later met storingen, afkeur door inspectie of klachten van personeel zitten. Wij adviseren daarom altijd om te kiezen voor het professioneel ombouwen van het bestaande armatuur (met een gecertificeerde ombouwset) of om het armatuur in zijn geheel te vervangen – afhankelijk van de staat, leeftijd en wens voor toekomstbestendigheid.

Wil je flexibiliteit, denk dan ook direct aan slimme systemen zoals de Focus Linear of een lichtlijnoplossing zoals de RBLED Genius lichtlijn. Voor een snelle, betrouwbare vervanging van TL naar led zijn er bovendien ombouwsets zoals de RBLED Easylight Ombouwset, die in zowel kantoorgebouwen als industriële hallen alle technische uitdagingen ondervangen. Wil je weten wat dit betekent voor jouw situatie? Dan is een gesprek met een specialist vaak de logische volgende stap.