Lichtplannen maken in DIALux EVO: zo werkt het

Waarom een lichtplan maken in DIALux EVO essentieel is

Bij LED Solutions Holland merken we dat steeds meer bedrijven hoge eisen stellen aan de verlichting van hun werkruimtes. Of het nu gaat om een kantoor, magazijn of productieruimte: een professioneel lichtplan is de basis voor efficiënte, veilige en comfortabele werkomgevingen. DIALux EVO is een van de meest gebruikte softwarepakketten om lichtplannen professioneel op te zetten. Met deze software kun je exact uitrekenen hoeveel armaturen je nodig hebt, waar je ze het beste kunt plaatsen en aan welke eisen de verlichting moet voldoen. Daarbij wordt veel verder gegaan dan alleen het vervangen van bestaande lichtbronnen door led verlichting. Je kijkt naar zaken als gelijkmatige lichtverdeling, verblinding, kleurweergave (CRI), levensduur van armaturen en energiebesparing. De eisen zijn voor elke ruimte en toepassing anders; zo vraagt kantoorverlichting om heel andere uitgangspunten dan bijvoorbeeld een loodsverlichting. Met een goed onderbouwd lichtplan voldoe je niet alleen aan Arbo- en NEN-normen, maar optimaliseer je het comfort en de productiviteit in jouw organisatie.

Stap-voor-stap: de werkwijze in DIALux EVO

Het opstellen van een lichtplan begint met het invoeren van de juiste projectgegevens en bouwkundige tekeningen. In DIALux EVO kun je eenvoudig een 2D of 3D tekening van de ruimte importeren. Vervolgens geef je de afmetingen, reflectiefactoren van vloeren, wanden en plafonds, en het gebruikstype van de ruimte in. Daarna start het daadwerkelijke ontwerp door geschikte armaturen te selecteren, die in de software toegevoegd worden als zogenaamde Eulumdat- of IES-bestanden. Deze bestanden bevatten alle lichttechnische kenmerken van de armatuur, essentieel voor een betrouwbare lichtberekening. Na het plaatsen van de armaturen kun je de lichtverdeling analyseren en controleren of het resultaat voldoet aan de gestelde eisen voor bijvoorbeeld lichtsterkte (lux-waarde), gelijkmatigheid en beperking van verblinding (UGR). Waar nodig pas je de positionering of het type armatuur aan.

• Bouwkundige tekening importeren
• Ruimte-instellingen bepalen
• Armaturen met lichtgegevens selecteren
• Posities en montagehoogtes invoeren
• Lichtberekeningen uitvoeren en rapportages genereren

Technische aandachtspunten en praktijkervaringen

We zien in de praktijk dat sommige aandachtspunten cruciaal zijn voor een goed lichtplan, maar vaak onderschat worden. Denk bijvoorbeeld aan de keuze van het juiste kleurtemperatuur (meestal tussen 3000K en 6500K, afhankelijk van de omgeving) en een voldoende hoge kleurweergave-index (CRI). In kantoren volstaat meestal een CRI van 80, maar in medische omgevingen of bij ziekenhuisverlichting en spuitcabines wordt minimaal 90 geadviseerd. Ook de verblindingswaarde (UGR-waarde) heeft een grote invloed op het comfort op de werkplek. Verder adviseren wij altijd om niet te kiezen voor led tubes of retrofit led TL buizen. De ervaring leert dat deze oplossingen vaak onderdoen in kwaliteit, CE-keurmerk en levensduur ten opzichte van vervanging van het complete armatuur of een professionele ombouwset, zoals de RBLED EasyLight ombouwset.

Eisen vanuit de praktijk: normering en functionaliteit

In elk lichtplan moet rekening gehouden worden met relevante normen, zoals de NEN-EN 12464-1 voor werkplekverlichting of specifieke branche-eisen. Voor magazijnverlichting gelden bijvoorbeeld andere eisen voor lichtsterkte en gelijkmatigheid dan op kantoor. Ook de toepassing beïnvloedt de functie van het licht: bij bedrijfshalverlichting is het energie-aspect vaak doorslaggevend, terwijl in bijvoorbeeld schoolverlichting vooral rust en concentratie centraal staan. Moderne led armaturen staan bekend om hun hoge efficiëntie en lange levensduur, wat resulteert in een lage onderhoudsbehoefte en een zeer gunstige terugverdientijd. De Energie Investeringsaftrek (EIA) is sinds 2023 niet meer van toepassing op led verlichting, simpelweg omdat de terugverdientijd al kort is en verdere stimulering minder noodzakelijk werd geacht. Toch kan, afhankelijk van het project, nog wel fiscale ondersteuning voor andere duurzaamheidsmaatregelen van toepassing zijn.

Besparen met doordachte keuzes in led armaturen

Een van de grootste voordelen van de overstap naar led verlichting is natuurlijk de besparing op energie en onderhoud. Wanneer je in DIALux EVO een lichtplan opstelt waarin je volledig overstapt op nieuwe led armaturen (en dus niet kiest voor een retrofitoplossing met buizen), kan de besparing oplopen tot wel 89%. Daarbij bieden moderne led oplossingen vaak aanvullende voordelen zoals slimme dimfuncties, aanwezigheidssensoren of daglichtafhankelijke regeling. Dit komt niet alleen het energieverbruik ten goede, maar zorgt er ook voor dat de verlichting alleen brandt waar en wanneer dat nodig is. Met armaturen als de RBLED Focus Linear of complexe systemen zoals de RBLED Genius lichtlijn kun je nog verder optimaliseren op basis van jouw specifieke situatie. Zorg altijd dat de armaturen die je in DIALux EVO selecteert voldoen aan toepassings- en kwaliteitsnormen.

Rapportage, presentatie en communicatie van het lichtplan

Wanneer het lichtplan in DIALux EVO gereed is, kun je uitgebreide rapportages genereren. Deze rapporten bevatten onder andere een plattegrond met armaturen, isometrische afbeeldingen, lichtsterkteverdelingen (lux-kaarten) en een samenvatting van de technische prestaties. Dit maakt het eenvoudig om de plannen te presenteren aan facilitair managers, technisch inkopers of installateurs. Bij LED Solutions Holland zien we dat duidelijke rapportage vaak helpt om draagvlak te creëren bij management of gebruikers, omdat je direct kunt aantonen dat het ontwerp voldoet aan normen én de praktijkwensen. Wil je weten wat dit betekent voor jouw situatie? Dan is een gesprek met een specialist vaak de logische volgende stap.