Nood- en vluchtwegverlichting: betrouwbare LED-oplossingen

De rol van nood- en vluchtwegverlichting in bedrijfsomgevingen

Nood- en vluchtwegverlichting speelt een cruciale rol in de veiligheid van iedere commerciële en industriële omgeving. Wanneer de stroom uitvalt of een calamiteit plaatsvindt, zorgt deze specifieke led verlichting ervoor dat mensen veilig en snel het gebouw kunnen verlaten. In kantoren en bedrijfsgebouwen stelt de wetgeving strenge eisen aan de aanwezigheid en werking van noodsystemen. Goede verlichting is niet alleen noodzakelijk voor het markeren van nooduitgangen en vluchtroutes, maar ook voor het voorkomen van paniek. Bij LED Solutions Holland merken we dat veel bedrijven pas kritisch naar hun noodverlichting kijken wanneer er iets misgaat, bijvoorbeeld bij een inspectie of na een storing. Noodverlichting moet echter altijd aan staan wanneer het nodig is, en continu betrouwbaar functioneren, ongeacht de situatie.

In productieomgevingen, magazijnen of loodsen zijn de risico’s vaak groter vanwege machines, hoge rekken of opslag van gevaarlijke stoffen. Nood- en vluchtwegverlichting wordt hier niet voor niets strenger gecontroleerd. De verlichting moet bestand zijn tegen stof en vocht en energiezuinig blijven werken. Armaturen als de RBLED RESQ IP noodverlichting zijn speciaal ontwikkeld voor vochtige of industriële omgevingen. Voor kantoren en publieke ruimtes bieden oplossingen als de RBLED RESQ noodverlichting vaak uitkomst vanwege hun flexibele montage en duidelijke zichtbaarheid.

• Helpt paniek te voorkomen en geleidt mensen veilig naar buiten
• Essentieel in alle commerciële en industriële sectoren
• Mogelijk verplicht gesteld door lokale of Europese regelgeving
• Specifieke eisen per branche en gebouwtype

Belangrijke eisen aan nood- en vluchtwegverlichting

De eisen aan nood- en vluchtwegverlichting zijn vastgelegd in Europese normen (zoals NEN-EN 1838) en het Bouwbesluit. Deze voorschriften bepalen waar armaturen moeten hangen, welk minimum verlichtingsniveau vereist is en hoe lang de verlichting moet blijven branden bij uitval van de stroom (meestal minimaal één uur). Voor vluchtwegen is doorgaans minimaal 1 lux direct op de vloer vereist en in open ruimtes 0,5 lux. Het is belangrijk dat noodverlichting niet alleen de uitgang markeert, maar dat de hele route goed zichtbaar blijft. Dit vraagt om een zorgvuldige plaatsing en keuze van armaturen.

Daarnaast spelen aanvullende eisen een rol, zoals testsystemen (automatisch of handmatig), het onderhoudsplan en periodieke inspecties. De armaturen moeten CE-gekeurd zijn en voldoen aan eisen voor IP-bescherming (stof- en waterdichtheid), zeker in industriële omgevingen. We adviseren geen retrofitled tubes of tl buizen te gebruiken; deze voldoen vaak niet aan de gestelde eisen én leveren minder betrouwbare resultaten. Armaturen als de RBLED Panic noodverlichting zijn gericht op binnengebruik in gebouwen en bieden betrouwbare prestaties tijdens evacuaties.

• Naleving van NEN-EN 1838 en het Bouwbesluit verplicht
• Minimaal 1 uur autonomie na spanningsuitval
• Geschikte IP-klasse afhankelijk van de toepassing
• Periodiek testen, inspecteren en onderhouden noodzakelijk

Verschillende typen led nood- en vluchtwegverlichting

Led nood- en vluchtwegverlichting is verkrijgbaar in diverse uitvoeringen, elk met specifieke toepassingen. Je kunt denken aan vluchtwegverlichting (voor het verlichten van de route), antipaniekverlichting (voor verblijfsruimtes) en markeringarmaturen (voor het aanduiden van uitgangen, trappenhuizen of brandbestrijdingsmiddelen). In technische ruimtes kom je regelmatig armaturen met hogere IP- of IK-klassen tegen vanwege de verhoogde risico’s. Bij LED Solutions Holland zien we vaak dat bedrijven kiezen voor verstelbare of roterende modellen, zodat het licht precies daar schijnt waar je het nodig hebt. Handige voorbeelden hiervan zijn de RBLED RESQ noodverlichting en RBLED Panic noodverlichting, die een heldere routeaanduiding bieden in bijvoorbeeld kantoorpanden, hotelgangen, scholen en bedrijfshallen.

Er bestaan centrale systemen (met een aparte accu) en decentrale oplossingen (met een geïntegreerde accu per armatuur). De keuze hangt af van het gebouwtype, het gewenste onderhoudsniveau en het beoogde gebruik. Decentrale armaturen zijn eenvoudiger te installeren en vereisen minder bekabeling; dat verlaagt de installatietijd. Centraal gevoede noodverlichting heeft als voordeel dat het onderhoud overzichtelijker uitgevoerd kan worden en biedt vaak meer testmogelijkheden. De RBLED RESQ IP noodverlichting is ideaal voor industriële ruimtes waar vocht en stof een rol spelen.

• Vluchtwegverlichting – langs routes en nooduitgangen
• Antipaniekverlichting – open ruimtes, magazijnen, productiehallen
• Markeringarmaturen – duidelijke pictogrammen voor oriëntatie
• Centrale versus decentrale systemen: voor- en nadelen per situatie

Installatie en vervanging: waarom led boven retrofit?

Bij de overstap naar led voor nood- en vluchtwegverlichting is de installatie een belangrijk aandachtspunt. Veel bedrijven overwegen een retrofitoplossing, waarbij bestaande armaturen worden voorzien van led tubes of zogenaamde led TL buizen. Bij LED Solutions Holland adviseren we dit af te raden. Retrofit met led tubes leidt vaak tot problemen met compatibiliteit, verminderde lichtopbrengst en mogelijk verlies van het CE-keurmerk. Dit kan gevolgen hebben voor de verzekering en naleving van regelgeving. Het is betrouwbaarder en efficiënter om het complete armatuur te vervangen door een gecertificeerde ledoplossing, of te kiezen voor een speciaal ontwikkelde ombouwset. Hierbij wordt de oude elektronica volledig verwijderd en vervangen door een module die wél voldoet aan alle eisen. Een voorbeeld hiervan is de slimme ombouwset voor T5/T8.

Led armaturen bieden tal van voordelen: directe maximale lichtopbrengst, een veel langere levensduur en vaak een lager energieverbruik dan traditionele TL of PL alternatieven. Bovendien past moderne led noodverlichting visueel beter bij bestaande (basis)verlichting. Je voorkomt daarnaast het risico op verlopen keurmerken en gebrekkige compatibiliteit, wat vooral bij inspecties voor problemen kan zorgen. Door het gehele armatuur te vervangen, werk je bovendien toekomstbestendig en kun je gemakkelijker voldoen aan toekomstige wet- en regelgeving.

• Géén retrofit met led tubes: altijd volledige vervanging of ombouw
• Bestaande elektronica verwijderen voor CE-conformiteit
• Directe, consistente lichtopbrengst bij stroomuitval
• Eervolle en duurzame oplossing in plaats van compromis

Energiezuinigheid en kostenbesparing met led noodverlichting

Een overstap naar led nood- en vluchtwegverlichting zorgt voor een flinke vermindering van het energieverbruik, wat direct resulteert in lagere operationele kosten. In moderne armaturen kan de besparing, afhankelijk van de bestaande situatie, oplopen tot 89%. Omdat led armaturen een veel hogere efficiëntie hebben – ze zetten meer stroom om in licht en produceren minder warmte – kun je het stroomverbruik drastisch omlaag brengen. Dit is zeker bij permanente verlichting zoals noodverlichting interessant, omdat deze armaturen vaak 24/7 operationeel zijn.

Daarnaast zijn led oplossingen vrijwel onderhoudsvrij gedurende hun technische levensduur. Dat wil zeggen: minder uitval, minder lampwissels en minder periodieke controles. De terugverdientijd is in de praktijk vaak zo kort, dat de Energie Investeringsaftrek (EIA) niet meer van toepassing is op led verlichting sinds 2023. Voor facilitair managers en technische inkopers betekent dit dat een investering in led noodverlichting vrij snel is terugverdiend, zeker gezien de lagere exploitatie- en onderhoudskosten. In bedrijfshallen, kantoren en openbare ruimtes zie je led oplossingen terug in alle strategische plekken: van trappenhuizen tot nooduitgangen, van magazijnpaden tot open kantoorvloeren. Slim inpassen van armaturen (denk aan oplossingen als de RBLED Centre Downlight| en de RBLED Hall Disc) kan bovendien esthetische voordelen bieden.

• Tot 89% energie- en kostenbesparing ten opzichte van traditionele verlichting
• Lange levensduur, weinig onderhoud
• Snelle terugverdientijd zonder EIA-afhankelijkheid
• Duurzame investering in veiligheid en bedrijfsvoering

Toepassingsvoorbeelden: goede nood- en vluchtwegverlichting in de praktijk

De keuze en het ontwerp van nood- en vluchtwegverlichting verschilt per branche en gebouwtype. Voor optimale kantoorverlichting, bijvoorbeeld, is het essentieel dat noodarmaturen niet storend zijn in het ontwerp, maar wel perfect zichtbaar wanneer het nodig is. Voor magazijnen is hoge betrouwbaarheid en snelle activering cruciaal, zie magazijnverlichting. In productiehallen zorgen stof- en waterdichte armaturen als de RBLED Matrix II Tri-Proof voor veilige uitvalswegen onder zware omstandigheden. Voor onderwijsinstellingen speelt de zichtbaarheid van uitgangen een grote rol, waarbij vluchtrouteaanduiding en antipaniekverlichting hand in hand gaan. In zorginstellingen komt het extra aan op betrouwbaarheid en heldere pictogrammen, denk aan zorgverlichting en ziekenhuisverlichting.

In het ontwerpstadium kijken we bij LED Solutions Holland altijd naar aspecten als bouwkundige indeling, gebruikersstromen, en de meest risicovolle knelpunten. Daarbij letten we op bereikbaarheid, esthetiek, onderhoudsgemak en toekomstige aanpassingen in de gebouwindeling. Door goed te inventariseren kun je een systeem samenstellen dat niet alleen kostenbesparend is, maar ook toekomstbestendig – en altijd voldoet aan de geldende eisen.

• Kantoren: subtiel geïntegreerde armaturen, snelle waarneming
• Magazijnen: robuuste, direct-startende armaturen
• Binnen industriële omgevingen: hoge IP-klasse vereist
• Onderwijs: heldere pictogrammen, antipaniekzones
• Zorg: extreem hoge betrouwbaarheid en strenge controle op pictogramkwaliteit

Wil je weten wat dit betekent voor jouw situatie? Dan is een gesprek met een specialist vaak de logische volgende stap.