Lux en Lumen

Wat is lux en wat is lumen?

Lux (lx) is de hoeveelheid licht die daadwerkelijk op een oppervlak valt. Denk aan 1 lux staat gelijk aan 1 lumen per vierkante meter. Lux is dus de eenheid van lichtsterkte en wordt vaak aangeduid als lichtintensiteit eenheid. Lumen (lm) is de totale hoeveelheid zichtbaar licht die een lichtbron uitstraalt. Lumen is de eenheid van lichtstroom. Je zou kunnen zeggen dat lumen het totale licht aangeeft, en lux hoe dat licht op een oppervlak terechtkomt. Dit verschil staat ook wel bekend als lux vs lumen.

Wat is het verschil tussen lux en lumen?

• Lumen : geeft aan hoeveel licht een lamp in totaal uitstraalt. Het is de lichtopbrengst van de bron zelf.
• Lux : zegt iets over hoe dat licht zich verspreidt over een oppervlak.

Een praktisch voorbeeld: een lamp van 100 lumen in een kleine toiletruimte levert een hoge lux waarde op, terwijl dezelfde lamp in een grote sporthal veel minder lux geeft.

Hoeveel lux is daglicht?

De hoeveelheid licht in lux kan sterk variëren, afhankelijk van de situatie. Direct zonlicht op een heldere dag kan bijvoorbeeld meer dan 100.000 lux zijn, terwijl bewolkt daglicht of schaduw slechts enkele duizenden lux kan leveren. Dit wordt ook wel aangeduid als daglichtlux of daglichtlumen. De hoeveelheid licht in lux varieert sterk:

‍

Lux en lumen in de praktijk

Volgens de Europese NEN-normen gelden er minimumwaarden voor verlichting op werkplekken. Dit betekent dat bij het opstellen van een lichtplan duidelijk moet zijn hoeveel lux er op een werkplek nodig is en welke lamp, met de juiste lichtsterkte in lumen, daarbij past.

‍

Voorbeelden van lumen per lichtbron

Het is niet voor niets dat traditionele gloeilampen niet meer verkocht mogen worden. Met slechts 10–15 lumen per watt behoren ze tot de meest inefficiënte lichtbronnen en zorgen ze voor onnodig energieverbruik en een grotere milieubelasting.

LED-verlichting is de nieuwste en meest efficiënte lichttechniek. Moderne LED-armaturen leveren tegenwoordig tot wel 160 lumen per watt, waardoor ze aanzienlijk minder energie verbruiken en een veel hogere lichtopbrengst bieden. Bovendien blijft de techniek zich snel ontwikkelen, waardoor de efficiëntie de komende jaren waarschijnlijk nog verder zal toenemen. Met LED kiest u dus niet alleen voor een duurzame oplossing, maar ook voor de best mogelijke balans tussen energieverbruik en lichtkwaliteit.

Kleine rekenvoorbeelden

• 1 lux = 1 lumen/m²
• 50 lux in lumen → 50 lumen op 1 m²
• 100 lux → geschikt voor gangen
• 300 lux → voldoende voor klaslokalen
• 500 lux → nodig voor kantoorruimtes
• 200 lux → vaak gebruikt in kantines

Hoe bereken je lumen en lux?

Wil je weten hoeveel licht er nodig is in een ruimte? Dat kan eenvoudig met een basisformule. Om lumen naar lux om te rekenen, deel je het totale aantal lumen door het oppervlak in vierkante meters:

• Lumen naar lux = lumen / m²

Omgekeerd kun je van lux naar lumen berekenen door het gewenste luxniveau te vermenigvuldigen met het oppervlak:

• Lux naar lumen = lux × m²

Een voorbeeld: een kantoorruimte van 20 m² heeft een verlichtingsnorm van 500 lux. Om aan deze norm te voldoen, zijn 500 × 20 = 10.000 lumen aan lichtbronnen nodig. Dit proces wordt ook wel een luxberekening genoemd. Met een luxmeter kun je daarna controleren of de werkelijke lichtsterkte in de ruimte overeenkomt met de norm en eventueel bijstellen.

‍

Waarom zijn lux en lumen belangrijk?

Het gebruik van de juiste hoeveelheid lumen en lux is essentieel. Te weinig licht kan leiden tot verminderde concentratie en veiligheidsrisico’s, terwijl te veel licht onnodig energie verbruikt en kosten verhoogt.

Bij Led Solutions Holland stellen we lichtplannen op die voldoen aan alle NEN-normen. Zo weet je zeker dat je werkruimtes goed verlicht zijn, de juiste luxniveaus worden gehaald en je tegelijkertijd bespaart op energiekosten.